'Parool',
tekening van Breyten Breytenbach
uit het
Afrikaans vertaald
door
Laurens Vancrevel
"And yet we go on
living closed lives, pretending we are not each personally responsible for the
deaths we buy and sell. We go on living our sheltered lives among the potted
plants and automobiles and advertising slogans. We don't want to know what the
world is like, we can't bear very much reality." – Sam Hamill, 'A Poet's Work'
poëzie, lankmoedige lezer,
is een gebaar van rillende gewaar
wording in de richting waarvandaan
stilte nog eventjes gewaarwordt
*
(maar begrip is slechts vibratie
van de klepklier
de lier van steen
die verstand wordt genoemd
wanneer de plons van verplaatsing tussen ons
rimpelend uitkringt
om in de poel
van nietweten te zinken:
het stemrecht van de lippen is stemzand
die overgangsbeweging
tussen bestaan en nietbestaan
waar verstand net als zand niet kan tellen
is een weergalming van het anderwoordlied van licht
in het gebied van anderwoordduisternis)
*
poëzie helaas is een daad van geloof
per definitie slechts overdraagbaar
van mijn hart naar het jouwe
om daar net als de woordsprekende
kikker
die doet alsof hij een haas is
in de oven uit te doven
*
(de vogelverschrikker)
je vraagt of er een lijn is
zoals een kwijldraad door het dichtersleven?
misschien wel. of zoveel zo
dat ik niet weet of dat een herinnering aan het zelf
zou
zijn
of het touw dat zo trilde en
zong
waaraan wat ik ben
mij heeft opgehesen om in de hemel te komen
om de dingen van de maan te gaan verstaan
en
nu blijf hangen
om mummiedroog te worden
en
te draaien
te draaien in de binnensmondse woordverslinding
van de donkere wind
of is er een verschil in de mompeling?
*
maannaamnalaatsels
*
wij delen deze aardbol
rollen in het ruimtestof
blaffen geluidloos hondsdol
naar het niets. zoeken bedoeling
bijten elkaar dood
zoeken liefde zoeken voedsel
worden groot en ziek
en onderdanig we strijden
voor vrijheid. we dromen
verloren onze dromen verloren
de beleving van de wereld
verzaken het licht. verloren onze zin
blaffen geluidloos hondsdol
tollen in het ruimtehol. stollen
tot woordstof op deze aardbol
*
poëzie, zeg ik je
is
om met gesloten mond
alle variaties op een nietbestaand
thema
te zingen als enige uiting
die wij met het onkenbare
in gemene zaak mogen bedingen
*
want poëzie, lezer, wordt gebaard
in rillende gewaarwording
van de richting waarvandaan
jouw stilte voor eventjes
gewaar wordt
voordat woorden
die speurend op kousenvoeten
achterhalen
en beetgenomen
beroven van alle geloofwaardigheid
*
en om dood te gaan
stukje voor beetje maar heel kort
die rottende wond te likken
en met de laatste bezittingen
papier, choreografie, een steentje
gewikkeld
in een doek een kistje begraven te
verworden
hier en daar en elders overal waar
of wanneer de tijd ophanden is
jij allang gewend geraakt
vergeten al ben je vergeten
hoe je stervend moest leven
zodat geen dood jou
ooit als een haan
weer op hol zal kunnen jagen
*
en het gedicht dan?
is het de woordweerschijning
van het verdwijnende gezicht
hier op het papier?
september
2019
©
2019 Breyten Breytenbach, Parijs
_________________________________
In de afgelopen jaren zijn in Het Moment geregeld gedichten van de
Zuid-Afrikaanse dichter Breyten Breytenbach (1939) geplaatst. De
oorspronkelijke versie van de reeks 'Stilschrijffragmenten' is in september
2019 door de dichter gepost op het Zuid-Afrikaanse poëzieblog www.versindaba.com.za ter gelegenheid
van zijn 80ste verjaardag op 16 september. Bij uitgeverij Podium is onlangs de
tweetalige anthologie Allerliefste
uitgebracht, eveneens ter ere van Breytenbachs verjaardag.
