BENNO BARNARD - DE OMGEKEERDE WERELD of ORPHEUS MIDDELBAAR



Onderstaand toneelstuk vond ik terug in de onderwereld van mijn computer: het had tien jaar geen daglicht gezien.
                De omgekeerde wereld is een tragikomedie, meer komedie dan tragedie, nogal luchthartig bedoeld, ondanks de ernst van de oorspronkelijke mythe... hoe dat ook zij, een tekst die ik indertijd in opdracht van Het Toneel Speelt heb geschreven. De intendant wilde er van alles in veranderen en daar had ik geen zin in – uiteindelijk is het stuk nooit opgevoerd en ben ik maar half betaald. Sans rancune. Ik denk dat hij en ik gewoon om andere dingen lachten.
                In elk geval vond ik het jammer er nu weer niets mee te doen. Wie weet amuseert het gewrocht u wel, lezer, en de lectuur neemt niet meer dan een uurtje in beslag.

                – Benno Barnard


Orpheus
Eurydice
Eva
Thomas
Meneer Engerling
Koor (bandopname)
Eros (gespeeld door Thomas)
Furiën (gespeeld door Eurydice en Eva)
Hades (gespeeld door meneer Engerling)


EERSTE NACHT


KOOR
In deze verlaten bossen, Eurydice, zweeft je schaduw nog boven je graf.

ORPHEUS
Eurydice!

KOOR
Aanhoor zijn klacht, aanschouw de tranen die hij om jou vergiet.

ORPHEUS
Eurydice!

KOOR
Zie, o zie je wederhelft. Verdriet verscheurt hem.

ORPHEUS
Eurydice!

KOOR
Ontvloden vrouwe, keer terug naar je gade! Zijn smart jaagt op hem, hij is als buit, als een beest.

ORPHEUS
Ach, zwijg toch, metgezellen. Want jullie weeklacht maakt mijn hart nog droever. Breng jullie offer aan de beminde schaduw, bestrooi haar graf met bloemen, en trek jullie dan terug. Hier wil ik blijven, bij de bleke schaduw van de dood en klagen, klagen…

KOOR
O Orpheus…

EURYDICE
Orpheus? Hé! Je snurkt als een everzwijn!

ORPHEUS
Um… sorry…

EURYDICE
Hoeveel heb je nog gezopen toen ik er al in lag?

ORPHEUS
Ik was aan het dromen. Sorry. Het was raar. Een soort nachtmerrie. Er liepen allemaal mensen rond die ik kende en die zeiden dat je dood was. Maar op een ouderwetse manier.

EURYDICE
Ik was dood op een ouderwetse manier?

ORPHEUS
Nee, ze praatten ouderwets. Een soort zingen. Grote woorden over de bleke schaduw van de dood en zo.

EURYDICE
Maar ik was dus dood?

ORPHEUS
Blijkbaar wel. Het speelde zich allemaal af in een soort schemering, tussen bomen. En er was een graf. En daar scheen jij in te liggen.

EURYDICE
Weet je zeker dat het geen wensdroom was?

ORPHEUS
Ik was behoorlijk overstuur. Ik vroeg al die mensen bloemen op je graf te strooien. En iets met een offer. Jezus. Waar haal ik het.

EURYDICE
Schrijf er maar een gedichtje over. Ik ga wel naar de logeerkamer. Ik moet vroeg op.

ORPHEUS (alleen)
Wat een rotdroom. Wat een pathos. Wat een slechte smaak. Je zou je eigen dromen moeten kunnen herschrijven.

KOOR
Het grote woud van deze straten
is door Eurydice verlaten.

ORPHEUS
Dat klinkt al beter… eens zien… We vrijden nooit meer. En toch mis ik haar.

KOOR
De ziel van Orpheus viel in scherven
omdat Eurydice moest sterven;
hij sliep liefst in een vuilniszak
omdat zijn fles in stukken brak. 

ORPHEUS
Hum. Helemaal je dat is het toch niet.

KOOR
Zie, o zie je wederhelft. Verdriet verscheurt hem.

ORPHEUS
Ho, wacht! Die sentimentele onzin hebben we al gehad.

KOOR
Ontvloden vrouwe, keer terug naar je gade! Zijn smart jaagt op hem, hij is als buit, als een beest.

ORPHEUS
Zwijg!

KOOR
Kom, stil dit dodelijk verdriet!

ORPHEUS
Koppen dicht! Zwijgen!

Stilte

Zwijg alsjeblieft.

Stilte

Wat nu gezongen?