Vertaald uit het Afrikaans door Laurens
Vancrevel
Met een gouache van de dichter
De gedanste
dans
dit blijft mij bij:
dat alles zomaar normaal was
dat er niets was om achter te houden
dat jij je aan mij gegeven hebt
in
het vertrouwen
samen verder te reizen
al was de bestemming een verrassing
of nooit bereikt
dat ik niet genoeg van je
kon
krijgen
mijn beschermende, zacht kermende
samenreisengel
dit blijft mij bij:
dat ik mij kon weggeven aan jou
de treden al opgaand
achter
de verleiding van je lijf aan
naar de koesterplekken van onthulde
dromen
dat daar een open venster was
zoals de ruimteloze stremming van een
interieur
maar geen grenzen
maar slechts met de nacht van je
zuchten als begrenzing
van de gedanste dans
dit blijft mij bij:
het vertrouwen ontvouwde zich vouw na
vouw
tot in de geheime zoete plekjes
van
je vrouwzijn
dat die zo zacht waren met de vreugden
van pijn
hoe jij toen je hand op mijn slagader
heb gelegd
om mijn hart te voelen murmelen en
stampen
hoe jij mij ten huwelijk vroeg
wat vanzelf sprak
al was alles vreemd zoals bij een
eerste keer
en de bestemming een verrassing
of
nooit bereikt
dit blijft mij bij:
de gaaskleurige hemel
onzichtbaar
vol vogels en sterren
en
verwachtingen en woorden
de zeven sluiers van je dans
hoe we konden onthouden wat we nooit
hadden gekend
de kaarsvlammetjes in de wijn
de anonieme schilders aan de wanden
om wat altijd weer verloren gaat
trillend na te bootsen
de kloppende plattegronden van vreemde
bekende steden
vouw na vouw van onthouden op onthouden
van bekende vreemde straten
dit blijft mij bij:
dat onze werelden geworden en
verstrengeld zijn
als
vleugelslagen
zonder doel en vrij van bestemming
dat de ontwenning was als rode
glasscherven
bij
de aankomst
dat we die hebben overvleugeld
zoals het altijd had moeten zijn
vanuit de diepere bestemming van
begeerte
vanuit de diepere bestemming van
begeerte
blijf je bij mij
*
Mijn vrienden
mijn vrienden geloven niet meer in
vrede /
mijn vrienden wonen in
zolderappartementen en achterhuizen /
ze hebben boekenkasten en ingelijste
foto’s van raven aan de wand
en dikwijls oudbakken gedichten in hun
laden, dikwijls
hangen ze vlaggen of banieren uit
over
de hekken voor de ramen
maar ze zijn de utopiebeteutering moe /
mijn vrienden wonen in Barcelona en
Bamako
en Bombay en Boedapest en Bloemfontein
en Beijing
en Brackenfell
en ’s avonds luisteren ze naar ballades
van ontnuchtering /
mijn vrienden zijn acteurs en reizigers
en ze bezitten paraplu’s
en toen ze nog jong waren hadden zij
hartstochtelijk lief
en nu vegen zij hun mond
af als ze in en tempel de zoom
van een heilige relikwie moeten kussen
/
mijn vrienden hebben schoenen aan en ze
denken
diep na over de verborgen betekenis van de bewegingen
van bergen / in de nazomer
drijven ze op hun rug in de zee en
kijken ze
naar de wolken die overdrijven / mijn
vrienden
drinken koffie /
mijn vrienden hebben rimpelige poesjes
en verweerde piemels
(dat maakt ze timide bij de liefdesdaad)
/
ze vinden het leuk om goudvissen te
voeren
en te zien hoe hun bekjes door de
waterspiegel breken
om vrijheid op te slokken
en de maan uit te spuwen /
mijn vrienden hebben rugpijn /
mijn vrienden lezen de verhalen van
Julio Cortázar /
mijn vrienden liggen onder grijze
stenen in begraafplaatsen van Beira
en Bandung en Bologna en Blantyre
en onder het zand en de wrakken in
Bandiagara / veel
van mijn vrienden zijn allang dood
en de as van sommigen is in
rozengaarden
uitgestrooid en anderen kloppen
tegen de deksels van de kisten en
houden niet van mollen /
mijn vrienden hebben het contact
met hun kinderen verloren /
mijn vrienden worden kwaad /
mijn vrienden hebben een bijzondere en
moeilijke relatie
met de nachthemel
vooral als de kleur ervan karmozijn is
/
mijn vrienden van Brisbane en van
Belgrado
en van Bagamojo en Bahia en
Bitterfontein
schrijven soms hun gedachten op
en maken lijsten van hun vrienden
die ook weten precies zoals zij nu
weten
dat de wereld er niet is om veranderd
te worden /
______________________________
Breyten Breytenbach (*1939) verdeelt
zijn tijd tussen schrijven, schilderen en het begeleiden van het door hem
gestichte Gorée Institute op het eiland Gorée nabij Dakar, Senegal. Door dat
internationale instituut wordt de culturele samenwerking op het Afrikaanse
continent bevorderd. In 2007 verscheen van hem bij uitgeverij Podium De windvanger, tweetalige keuze
(Afrikaans/Nederlands) uit zijn poëzie, geschreven tussen 1964 en 2006. In 2013
werd op Het Moment een vertaalde keuze uit bundel Katalekte (Kaapstad, 2012) geplaatst. De oorspronkelijke Afrikaanse
tekst van “Twee schemeravondzangen” is opgenomen in de recente bundel Vijf-en-veertig skemeraandsange uit die
eenbeendanser se werkruimte (Human & Rousseau, Kaapstad, 2014).
Breytenbach woont en werkt in Girona, Spanje.
